Vị diễn giả hăng say nói những điều hoa mĩ về giáo dục, về những cái đích đẹp đẽ mà con người hướng tới. Một triết lí đẹp có là đủ khiến cho ta sống được như thế không?
Còn đâu là thực tại chân thực ở ta?
Từng ánh mắt, cử chỉ, lời nói, hành động mỗi ngày ta có khác đi không, hay vẫn y nguyên như cũ, khác chăng một cái đầu với một mớ tri kiến hỗn mang trước tình huống thực tại trước mắt – ta nhận ra điều gì, có phải ta vẫn là con người cũ nhưng đang tưởng mình đang bước đi?
Từng bước chân, từng cái liên kết, từng thao tác rời rạc trong tương tác của đời sống vẫn đang diễn ra mà không hề được nhận thức – ta nhận ra điều gì, những tương tác ta thực hiện có đang hướng đến mục đích cao đẹp hay đang luẩn quẩn, lùng quanh, chắp vá?
Hay đôi lúc chợt quên ta cũng là con người – Bất cứ cái gì ta muốn con ta hướng đến, thì chính ta cũng phải trên con đường hướng đến. Nhìn lại mình đi, ta có đang tiến đến mục đích đó hay không, tự ta biết cách đi chứ? Người không biết cách có thể dẫn người khác đi được không?
Và thực ra thì,
Vị diễn giả kia đâu có quan tâm đến những gì gọi là thực tại ở ta, đâu có quan tâm đến những gì họ truyền đạt sẽ chuyển hóa trong ta như thế nào, như chính cái cách mà giáo viên/phụ huynh đang làm việc với trẻ.
Họ không ý thức về điều đó, họ ko ý thức rằng họ cần phải nhận thức, phải đánh giá được, phải thấu hiểu được cơ chế học tập ở con người; là cách mà những thông tin từ bên ngoài đi vào, sẽ được tiêu hóa ra sao bên trong mỗi con người để từ đó thể hiện ra hành động, cử chỉ, lời nói đúng mục đích.
Không ai đặt câu hỏi!
Có thể tất cả đều mặc định rằng đó thuộc phần vô thức, là phần không thể hiểu.
Sự mặc định tai hại khiến cho không ít người từ bỏ động lực tìm kiếm đến tận cùng, và vì không hiểu biết đến tận cùng nên đã làm giáo dục kiểu dò đoán, cưỡi ngựa xem hoa, hời hợt, làm được gì thì làm, sửa được gì thì sửa, còn đâu thì phó mặc cho đối tượng.
Sự mặc định này là tai hại bởi nó sai sự thật, bởi cơ chế học tập này hoàn toàn có thể hiểu được, trực nhận, trực hiểu được mặc dù rất khó do thói quen ko trực quan sát những diễn biến nội tâm. Khó nhưng làm được, chỉ là có muốn làm hay không thôi.
Cuối cùng thì, muốn làm giáo dục được, phải hiểu đến mức như thế!
Nếu tỉnh ra, tự nhìn vào sự học, sự thay đổi của chính mình mà biết lựa chọn, thì xã hội đã khác đi nhiều rồi …