Những ngã rẽ của mỗi chúng ta chịu nhiều nhân tố tác động, trong đó có nhận thức và tâm tính là hai yếu tố rất quan trọng.
Như mình phân tích bài trước, mình đặt tên đó là ngã rẽ xuôi. Thấy như mỗi hành động, lời nói là kết quả của tâm tính, nhận thức <và các yếu tố khác nữa mà mình chưa đề cập>.
Vậy thì từ đây suy ngược lại, chẳng phải là từ hành động, lời nói của một người ta cũng có thể suy ngược lại tâm tính, nhận thức, … của người đó hay sao?
Ấy nhưng cách suy ngược lại này sẽ không chỉ có một đáp án mà cũng sẽ có những ngã rẽ, mình đặt tên là ngã rẽ ngược!
Mình kể hai câu chuyện để diễn đạt cho điều mình muốn đề cập nhé!
Câu chuyện 1: Mẹ của bạn của con nhắn cho mình là con mình gạ con bạn cá độ, quay rubik nhanh để ăn tiền, số tiền là 200k.
Tất nhiên là mình có chút bất ngờ, nhưng mình biết một điều rằng, cùng một hành động những có thể xuất phát từ những tâm ý khác nhau.
Mình hỏi bạn nhỏ nhà mình vài câu để biết về ý định của con đằng sau câu chuyện.
Mẹ muốn biết là vì sao con lại đề nghị bạn chơi với con trò xoay rubik nhanh được thắng tiền?
- Con chỉ muốn bạn tự tin và làm nhanh hơn thôi, bạn cứ chậm rì rì.
Hay là con biết mình nhanh rồi, chắc chắn con thắng nên con làm cách đó để kiếm tiền?”
- Không ạ, con ko thi với bạn, bạn tự phá rubik và tự xoay lại chứ con không làm gid cả, nếu bạn làm được thì bạn được tiền, bạn ko làm được thì bạn mất tiền
À thì ra vậy, vậy con chỉ muốn khuyến khích bạn thôi chứ việc đó không đến từ ý muốn kiếm tiền đúng không?
- Vâng ạ
Mình hỏi mở rộng thêm mấy câu nữa để cung cấp thêm góc nhìn từ những người khác cho con.
Mẹ hỏi con thêm này, con có biết những trò như thế nào thì gọi là cờ bạc, cá độ không?
Con có biết vì sao những trò đó lại bị cấm không?
Một người bình thường thì khi họ nghe đến cược tiền, họ sẽ liên tưởng đến điều gì?
Con hiểu vì sao mẹ bạn sẽ không đồng ý điều đó chứ? Vì mẹ bạn hoàn toàn có thể hiểu là con muốn ăn tiền nên con làm điều ấy, mẹ bạn ấy hiểu thế cũng có lí do đúng không!
- Vâng, mẹ bạn nghĩ thế cũng đúng ạ. Con sẽ không bao giờ chơi tiền như thế nữa
Nhưng mà, mẹ thấy ý định của con là tốt đấy; chắc con thấy, nếu chơi tiền thì con sẽ quyết tâm hơn vì con thích việc kiếm tiền, nên con tưởng bạn cũng giống con đúng không?
- Vâng, con tưởng bạn cũng thế
Vậy con có cách khác không, làm thế nào để bạn tự tin và nhanh hơn
- Con tìm cái mà bạn ấy thích
Uh, con nghĩ tiếp và làm xem nhé!
Câu chuyện 2: Nhà mình có cái dàn giây phơi, có cái tay quay để nâng lên hạ xuống cái dàn phơi mỗi khi cần phơi và lấy quần áo. Cái tay quay của nhà mình bị gãy nên lúc quay để nâng lên gặp khá nhiêu khó khăn, vừa tốn sức mà còn hơi bị đau tay, khéo đặt tay một chút thì cũng không sao.
Chồng mình biết chuyện đó không, biết chứ nhưng mà chỉ ở dạng thông tin vì mình nói với anh chứ anh chưa biết gãy thì nó ảnh hưởng những gì và vì thế những ngày sau không có thay đổi gì xảy ra cả.
Có một lần mưa gió to, chồng mình tự lấy quần áo vào, khi đó anh chỉ cần quay xuống, quay xuống thì nhẹ và khá dễ dàng. Mình không biết trong lúc quay anh có quan sát thấy cái tay bị gãy hay chỉ để ý đến mưa bão, đến những suy tưởng trong đầu về chuyện khác hay không, còn kết quả là anh cũng không có ý kiến gì trong những ngày tiếp theo.
Và một lần nọ, con giai cùng mình phơi quần áo và con có ý muốn quay để nâng dàn phơi lên, con thấy rất nặng và đau tay, con bảo con không làm được; nhưng con phát hiện ra là làm rất đau tay, và hỏi mẹ có bị đau tay không, mẹ bảo có, và chàng ta hôm ấy không cho mẹ quay cái tay cầm ấy nữa. Chu choa, chàng trai nhỏ bé ấy, vốn rất thương mẹ, không cho mẹ ăn cơm nguội, không cho mẹ ăn hột xoài, khôg cho mẹ chịu phần thiệt về mình 🤣😂😂
Qua câu chuyện này, về phần mình, mình đang dừng ở quan sát, chưa có ý định tạo tác, rất thú vị.
Có thể ngày xưa mình sẽ nhanh chóng “kết tội” chồng mình vô tâm không thương mình < tội này về phẩm tính, tính cách>; nhưng giờ mình biết, hành động còn chịu ảnh hưởng của phần nhận thức <quan sát> nữa. Có thể anh có quá nhiều việc đang phải lo toan, anh cũng chưa nâng dàn phơi lên cho mình lần nào để mà nhận ra như con giai nhà mình 🙂
Chuyện này kể đến đây thôi ha, diễn biến tiếp theo có dịp mình sẽ cập nhật
———
Còn rất nhiều câu chuyện kiểu như vậy và mình thấy đây là lối suy tưởng của khá nhiều người:
- Mình làm sao thì nghĩ người khác cũng giống mình vậy, nên dễ kết luận luôn mà không tìm hiểu
- Khi họ LÀM hay KHÔNG làm một điều gì đó, mình dễ quy kết ngược là họ có một tính cách hay mục đích không ổn nào đó rồi sinh ra buồn rầu, chỉ trích, đổ lỗi, …
NGÃ RẼ
Cùng một hành động nhưng ẩn đằng sau có thể là những tâm ý, nhận thức < góc quan sát>, tâm tính khác nhau. Ta thử ngồi xuống cùng trò chuyện, với tâm thế tìm hiểu <không phán xét> để biết thêm về những gì đã diễn ra nơi người khác, để có thể nhìn ra thêm những ngã rẽ còn còn ẩn tàng phía sau và để:
- Ghi nhận đúng thứ cần ghi nhận
- Và nói lên những nhận định cần thiết của mình về nhận thức < góc nhìn> còn thiếu xót, về tâm tính cần khắc phục, về năng lực cần hoàn thiện, …
Nếu làm được như vậy, cuộc sống chẳng phải sẽ bớt áp lực hơn chăng?
